Περίπου το 25-30% των γυναικών, παρουσιάζονται πολυκυστικής μορφολογίας ωοθήκες, πράγμα που δεν πρέπει να συγχέεται με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Σε αυτή την περίπτωση η γυναίκα πρέπει να εμφανίζει συγκεκριμένα συμπτώματα, προκειμένου να διαγνωστεί με το σύνδρομο.
Τι ακριβώς, όμως, είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS);
Αποτελεί μια ορμονική ανισορροπία, που επηρεάζει το 5-10% των γυναικών που είναι σε αναπαραγωγική ηλικία. Χαρακτηρίζεται από: 1) υπερανδρογοναιμία, δηλαδή αυξημένη τεστοστερόνη, 2) δυσλειτουργία ωοθηκών, λόγω εμφάνισης πολλών μικρών κύστεων περιφερειακά, 3) υπογονιμότητα, 4) διαταραχές στον κύκλο, ενώ πολύ συχνά εμφανίζεται 5) ινσουλινοαντίσταση. Πιο συγκεκριμένα, η αντίσταση στην ινσουλίνη συνδέεται με αυξημένη παραγωγή ανδρικών ορμονών στα λιποκύτταρα. Έχει παρατηρηθεί, ότι το μεγαλύτερο ποσοστό τον ασθενών με PCOS είναι παχύσαρκο, που σε συνδυασμό με την ινσουλινοαντίσταση μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολισμό σύνδρομο. Τα αίτια του συνδρόμου είναι μάλλον κληρονομικά, αν και πολλές φορές έχουν ενοχοποιηθεί και περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Τα συμπτώματα πρέπει να αξιολογούνται από ειδικό γιατρό γυναικολόγο και μπορεί να εμφανίζονται με διαφορετική βαρύτητα στη κάθε γυναίκα:
- Υπογονιμότητα
- Ανωμαλίες κύκλου ή απουσία του
- Τριχοφυΐα ή/και ανδροειδής τριχόπτωση
- Λιπαρό δέρμα, ακμή ή/και πιτυρίδα
- Αυξημένο βάρος, συνήθως συγκέντρωση κοιλιακού λίπους
- Πόνος στην κοιλιά
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ και αντίσταση στην ινσουλίνη
- Υπερχοληστεριναιμία
- Υπέρταση
- Διαταραχές ύπνου
Τι ρόλο μπορεί να παίξει η διατροφή στο PCOS;
Έχει διαπιστωθεί, ότι η σωστή διατροφή και η άσκηση είναι πρωταρχικής σημασίας, λόγω της απώλειας περιττών κιλών και λίπους. Τα συμπτώματα βελτιώνονται αισθητά με μια απώλεια της τάξης τους 5-10%, καθώς βοηθάει στη ρύθμιση της ινσουλίνης, των ορμονών, του εμμηνορρυσιακού κύκλου και κατ’ επέκταση και της γονιμότητας. Μερικές συμβουλές για την ρύθμιση του βάρους είναι:
- Προγραμματισμός. Είναι πολύ σημαντικό να διατηρείται ένα πρόγραμμα διατροφής, καθώς έτσι μπορεί να ρυθμιστεί η ινσουλίνη. Καταναλώστε 3 κυρίως γεύματα και 2 ενδιάμεσα μικρά σνακ, κάθε 2-3 ώρες. Φροντίστε να συμπεριλαμβάνετε στη διατροφή σας καθημερινά ποικιλία τροφίμων (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, γαλακτοκομικά, πρωτεΐνη).
- Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Περιέχουν μεγάλες ποσότητες αλατιού, ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών. Προτιμήστε τα πιο αγνά τρόφιμα στην καθημερινότητα σας.
- Αυξήστε την κατανάλωση φυτικών ινών. Οι φυτικές ίνες βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, αλλά και τα δημητριακά ολικής άλεσης. Η κατανάλωση αυτών των τροφίμων δημιουργεί αίσθημα κορεσμού, βοηθώντας σας να καταναλώνεται φυσιολογικές ποσότητες φαγητού, με αποτέλεσμα την ευκολότερη απώλεια κιλών. Επιπλέον, δρα ευεργετικά στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου, αλλά και στην ρύθμιση της ινσουλίνης.
- Μειώστε την κατανάλωση απλών σακχάρων, δηλαδή οποιαδήποτε μορφή ζάχαρης ή γλυκαντικών. Τα τρόφιμα αυτά επιδεινώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη.
- Αυξήστε την κατανάλωση ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων. Οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα προϊόντα ολικής, το ελαιόλαδο, το αβοκάντο, τα ψάρια και τα θαλασσινά είναι πλούσιες πηγές ω-3 και ω-6, ενώ καλές πηγές πρωτεϊνών, όπως το αυγό, τα γαλακτοκομικά και το κοτόπουλο, που είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, αυξάνουν τον όγκο του στομάχου, μειώνοντας την πείνα. Ο συνδυασμός αυτών των τροφίμων έχει καλά αποτελέσματα στην απώλεια βάρους, ενώ οι πρωτεΐνες βοηθούν στην ρύθμιση του σακχάρου.
- Ενυδατωθείτε και καταναλώστε αντιφλεγμονώδη τρόφιμα. Οι φλεγμονές και τα πρηξίματα είναι μια φυσική αντίδραση στο σύνδρομο των πολυκυστικών. Η συνεχής ενυδάτωση με νερό, καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας, είναι βασική για το «ξεμπλοκάρισμα» του οργανισμού και την αποβολή άχρηστων– τοξικών ουσιών. Καταναλώστε άφθονα φρούτα και λαχανικά, καθώς έχουν αντιφλεγμονώδη ικανότητα, αλλά και μεγάλα ποσά νερού.
- Διαχειριστείτε το στρες. Το αυξημένο άγχος συνδέεται με την αυξημένη έκκριση κορτιζόλης, η οποία συνδέεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη και το κοιλιακό λίπος. Επίσης, προκαλούνται οιδήματα σε περιοχές όπως τα άκρα και η κοιλιά.
- Συμπληρώματα. Το μαγνήσιο, η βιταμίνη Β6, ο ψευδάργυρος, η μυο-ινοσιτόλη και η ινοσιτόλη φαίνεται, ότι δρουν ευεργετικά στα συμπτώματα του PCOS. Συμβουλευτείτε πάντα τους ειδικούς υγείας προκειμένου να αξιολογήσουν την κατάσταση και να σας συστήσουν τα καταλληλότερα.
- Ασκηθείτε. Η συστηματική άσκηση μέτριας ή έντονης έντασης 3- 5 φ. / εβδομάδα βελτιώνει την αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη. Το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι και το ποδήλατο είναι καλές λύσεις την απώλεια και διατήρηση του βάρους, ενώ οι ασκήσεις με αντιστάσεις βοηθούν περαιτέρω στην απώλεια λίπους και την αύξηση της μυϊκής μάζας.
